Soms komt er een pracht kans voorbij om verder in de geschiedenis te duiken en meer te weten te komen over het verleden van het Sint-Jansgilde en de gildebroeders van weleer. Toen we hoorden over een schildje dat bij een opruiming te voorschijn was gekomen en terug werd geschonken aan het Sint-Jansgilde waren we toch erg benieuwd hoe dit tot stand was gekomen. Dus even een overzicht van hoe en wat. Anton Liplijn, de overbuurman van gildebroeder Jan Teunissen ging de garage opruimen voor zijn verhuizing, waarop Jan aangaf:" Mocht je nog iets tegen komen van je opa wat met het gilde te maken heeft, dan horen we het graag." Daar ging enige tijd overheen totdat Anton zich meldde met de mededeling dat hij iets had gevonden van zijn opa Toon Liplijn: een oud herdenkingsschild voor zijn 50-jarig gildebroederschap in 1954. En dit wilde Anton terug schenken aan het Sint-Jansgilde. Erg mooi, daar zijn we als gilde zeer blij mee, omdat het weer een stukje cultuurhistorie van onze gildegeschiedenis is wat niet verloren mag gaan. Het schildje was door de jaren heen danig aangetast maar goed leesbaar. In de gesprekken tussen koning Toni Ras, Jan Teunissen en Ton Fransen werd de nieuwsgierigheid naar de historie van het schild en de eigenaar aangewakkerd, een aantal dingen wisten we al zoals dat Toon Liplijn wethouder en loco-burgemeester was geweest. Maar waar ga je dan beginnen, dit was al snel bekend, Annie Staals-Jacobi. Even een bericht naar Annie en kort daarna zaten we bij Annie aan tafel en die had al wat voorwerk gedaan en foto´s gevonden ter verduidelijking. Onderstaand dan ook het relaas van de zoektocht naar de historie van het herdenkschild van Toon Liplijn.

De heer Antonius Liplijn werd geboren op 14 februari 1881 te Soerendonk en overleed 3 juni 1963 aldaar, 82 jaar oud. Hij trad toe tot de gemeenteraad in 1922 te Soerendonk. Hij was wethouder van 1923 tot 1950 inclusief loco-burgemeester. In 1925 werden Soerendonk en Maarheeze samengevoegd en ontstond de Gemeente Maarheeze waar Toon Liplijn altijd de belangen van Soerendonk verdedigd en behartigd. In 1944 moesten er door de Burgemeesters mensen aangewezen worden om voor de Duitse bezetter dwangarbeid te verrichten aan de Duitse verdedigingslinie langs de Nederlandse kust. Dus werken tegen je eigen bevrijding en landgenoten. Acht Brabantse Burgervaders hebben meermaals geweigerd om "mensen uit te leveren". Zeven burgemeesters zijn opgepakt en overgebracht naar Kamp Vught. Nummer acht op de lijst was burgemeester Rob van Schaik van Maarheeze-Soerendonk, maar deze was getipt en tijdig ondergedoken bij Dokter Raeven. Daarop werd door de Duitsers de loco-burgemeester Toon Liplijn opgepakt. Toon zwichtte niet onder de aanhoudende druk van de Duitsers, hield zich van de domme, en bleef volhouden niet te weten waar Van Schaik zich ophield en ook van een namenlijst van de dwangarbeiders wist hij niets. Hij hield stand door vol te houden en door aan te geven "ik weet van niks en ben maar een gewone boer". Door dit vol te houden heeft men hem na enige dagen moeten laten gaan. De andere zeven burgemeesters werden gedeporteerd naar een concentratiekamp en alleen de burgemeester van Leende heeft de oorlog overleeft.

Toon Liplijn was erg loyaal aan zijn burgemeester en de inwoners van zijn gemeente; hij heeft gediend onder vier burgemeesters: Jan Damen, Klardie, De Klerk en Van Schaik, als raadslid, wethouder en loco-burgemeester. Toon Liplijn werd lid van het Sint-Jansgilde in 1904 en bleef dit tot zijn dood in 1963, dus bijna 60 jaar. In deze periode schoot Toon zich in 1913 tot koning voor een periode van drie jaar en werd aansluitend konings-deken van 1916 tot 1919. Toon is ook koning geweest van 1931-1934. Na de oorlog heeft Toon mede zorg gedragen dat het gilde weer verder kon aangezien de Duitsers het geweer en toebehoren in beslag hadden genomen. Onderstaande tekst komt uit het eerste jaarverslag van na de oorlog, 1945: "Er zal bij den Burgemeester worden aangeklopt om:"

1. "Een terrein te krijgen om een schutsboom te plaatsen."
2. "Het verkrijgen van de noodige boomen om een schutsboom te maken."
3. "Het verkrijgen van deuglijke geweren en munitie om te schieten."

 Verderop in dit verslag vinden we de volgende tekst: "We verkrijgen al het gevraagde dank zij de steun van onzen schutsbroeder en Wethouder, den heer Antoon Liplijn." Op maatschappelijk en sociaal gebied was Toon ook actief als lid van het Burgerlijk Armbestuur. Van oudsher werd de zorg voor de arme medemens overgelaten aan kerkelijke instellingen. Wanneer de familie of kerk niet konden bijspringen, werd er een beroep gedaan op het Burgerlijk Armbestuur. Dit kon een beroep doen op subsidie van de Gemeente. Tot zo ver dit stukje over Toon Liplijn als persoon. Het schild is in die tijd vervaardigd door Jan Dielissen bijgenaamd ´Jan van Utrecht' waar hij woonde en werkte. Jan was een achterneef van gildebroeder Harrie Dielissen. Het schild is uitgereikt aan Toon Liplijn bij het 50-jarig jubileum als gildebroeder. Het schild is opgebouwd op twee delen en er is nog een tweede schild van dezelfde maker bij het Sint-Jansgilde aanwezig van de heer Narus Vos, ook voor het 50-jarig jubileum. Dit stukje geschiedenis van ons Sint-Jansgilde en Soerendonk vonden wij toch zo speciaal dat het zeker het vermelden waard is. Onze dank gaat uit naar Annie Staals-Jacobi voor al haar werk in het onderzoek naar de geschiedenis van Toon Liplijn en vooral ook naar Anton Liplijn zonder wiens garage-opruiming dit schildje wellicht in de vergetelheid was geraakt.

	Herdenkingsschild voorzijde Toon Liplijn.	Herdenkingsschild achterzijde Toon Liplijn